Veiligheid autosnelwegen geen prioriteit voor regering

Vandaag starten in de Commissie Transport in het Europees Parlement de debatten over de veiligheid van de Europese autowegen. Want het gaat niet zo goed met de verkeersveiligheid op de autosnelwegen. Het aantal ongevallen en dodelijke slachtoffers stijgt er onrustwekkend, en doet de globale dalende trend van de laatste jaren over het hele wegennet stagneren.

Zeer recent vernam ik van Minister Dewael dat het aantal controles op de Belgische autosnelwegen de jongste jaren gedaald is met 13 %. Nochtans besliste de regering op 22 februari 2002 dat de politiecontroles op de autosnelwegen tot het jaar 2010 jaarlijks zouden stijgen met 10 %. Als reden voor de daling gaf de minister op dat de autosnelwegenpolitie minder tijd heeft voor handhaving omdat ze steeds meer interventies moet doen… bij ongevallen.

Tijdens een hoorzitting twee weken geleden in de Kamer, stelde de top van de Federale Verkeerspolitie dat de federale politie aan de grens van haar mogelijkheden komt inzake inzetbaarheid van personeel. Nochtans moet het controleniveau omhoog, ook al omdat er weer nieuwe regels bij gaan komen die ook weer gehandhaafd moeten worden.

Om het controleniveau te verhogen zie ik twee manieren: de verkeerspolitie meer inzetten voor haar core-business: de verkeersveiligheid, en het inschakelen van moderne technieken die de handhaving vergemakkelijken. In die zin is het verwonderlijk dat de federale politie nog altijd investeert in ouderwetse multanova-flitscamera’s, terwijl er zoveel betere systemen zijn die de effectiviteit opdrijven en arbeidsbesparend zijn.

Naast de broodnodige investeringen in moderne materialen is er ook nood aan de vereenvoudiging van de procedure voor alcohol- en drugscontroles, verdere automatisering bij de verwerking van pv’s, het stimuleren van de intelligente cruise-control die automatisch de afstand bewaart en zo kop-staartbotsingen voorkomt, …

Verkeersveiligheid start met een goede handhaving, en dat is blijkbaar geen prioriteit voor deze regering. Zo antwoordde Minister Dewael recent nog dat het verbod op het gebruik van de cruise-control gewoon niet gecontroleerd wordt. Wat is dan het nut van dat verbod? Misschien dat er onder Europese druk meer gedaan en minder beloofd wordt.

Kamer stemt verkeerstherapie om rijverbod op te heffen

De Kamercommissie Verkeer en Infrastructuur heeft mijn voorstel om verkeerstherapie in te schrijven in de verkeerswet, goedgekeurd. Politierechters krijgen hierdoor de mogelijkheid om voor zware verkeersovertreders het rijverbod te koppelen aan een verkeerstherapie. Deze aanpak bestaat al langer in andere landen zoals bv. in Duitsland.

In België is er reeds een instelling werkzaam die aangepaste psychologische begeleidingen inzake verkeersattitude kan doen, nl. het Belgisch Instituut voor Verkeerstherapie (zie www.bivt.be). Sommige politierechters doen hier nu al beroep op. Personen waar het plegen van zware inbreuken op de verkeerswet als het ware diep ingebakken zit in de persoonlijkheid, kunnen verplicht worden een therapie te volgen alvorens zij weer tot het verkeer worden toegelaten.

De Kamercommissie keurde ook een strengere aanpak van het vluchtmisdrijf goed. Bij recidive kunnen de straffen voor vluchtmisdrijf verdubbeld worden.

Het is een belangrijke stap vooruit dat politierechters een verkeerstherapie kunnen opleggen aan hardleerse chauffeurs. Ervaringen in Duitsland leren dat het aantal zware overtreders, die na zulke behandeling opnieuw zeer ernstig in de fout gaan, daalt van 30 % naar 6 %.

Politie controleert minder op wegen

Het aantal controles van de federale verkeerspolitie is de voorbije jaren met 13 procent gedaald. Dat blijkt uit een parlementaire vraag die ik stelde aan minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael. In 2003 spendeerde de politie nog 179.078 uren gespendeerd aan controles in het verkeer. Vorig jaar waren dat er 154.825, een daling van 13 procent.

Volgens Dewael komt dat omdat de politie meer tijd moet besteden aan het vaststellen van verkeersongelukken en het beveiligen van die plaatsen. Het totaal aantal manuren dat de politie besteedt aan verkeersveiligheid, is gelijk gebleven.

Maar extra uren voor ongelukken mogen niet ten koste gaan van het aantal controles. Daardoor zijn er minder preventieacties in het verkeer en controles op snelheid, de afstandsregel en het inhaalverbod. Snelheids- en alcoholcontroles hebben nog altijd het meest effect op het gedrag van bestuurders en is dus het meest efficiënte middel om het aantal verkeersdoden te verminderen.

LUISTER naar het interview voor VRT-radio.

Betere spreiding goederenstroom en intelligente cruise-control

De resultaten van het onderzoek van VAB in verband met de naleving door vrachtwagenbestuurders van de veilige volgafstand is niet verwonderlijk. Er moet nog een hele weg afgelegd worden. Vele chauffeurs zijn vragende partij voor meer en betere controles, omdat het imago van de sector wordt aangetast door diegenen die het niet zo nauw nemen met de regels.

De naleving van de veilige volgstand heeft ook te maken met de enorme drukte op de autosnelwegen en de vele op- en afritten. De E17 – waar het onderzoek van VAB werd uitgevoerd – is ook één van de drukste autosnelwegen in Vlaanderen. We kunnen niet om de vaststelling heen dat wanneer vrachtwagens 50 meter afstand bewaren, heel vaak andere voertuigen tussenvoegen, zeker tijdens spitsuren. Hier moet rekening mee gehouden worden, maar het ontslaat chauffeurs absoluut niet van de verplichting om de volgafstand te respecteren. Deze is immers essentieel om verkeersongevallen te vermijden, of op z’n minst de impact te beperken. Merk op dat een algemeen inhaalverbod, het naleven van de volgafstand nog zal bemoeilijken.

Ik wil hier verwijzen naar de idee van Vlaams minister Kris Peeters om de goederenstromen beter te spreiden door een verlenging van de laad- en lostijden. Niet om het vrachtvervoer naar de nacht te verplaatsen, wel om chauffeurs de kans te
geven om de spits-files te vermijden. Voor een betere naleving van de volgafstand kunnen op de drukste autosnelwegen de visgraatmarkeringen, die helpen om de correcte afstand te bewaren veralgemeend worden.

Ondertussen moet ook de intelligente cruisecontrole (ACC, Adaptive Cruise Control) op vrachtwagens gepromoot worden. Hiermee kan de bestaande en ruim verspreide, maar ook gevaarlijke vorm van cruisecontrole door een veilige versie vervangen worden. De intelligente cruisecontrole zorgt er immers automatisch voor dat een veilige afstand t.o.v. voorliggers gehanteerd wordt. De intelligente cruisecontrole kan alzo kop-staartbotsingen voorkomen, terwijl de klassieke cruisecontrole er vaak net de oorzaak van is. Voor nieuwe vrachtwagens, pleit ik voor een verplichting van ACC op Europees niveau. Ik zal minister Landuyt vragen om hiervoor te pleiten. In afwachting van een Europese beslissing, kan ons land de invoering stimuleren via de fiscaliteit.

Vertrouwen in ambulanciers en brandweerlieden

Héél wat ambulanciers en brandweerlieden zijn verontwaardigd over de manier waarop zij sinds kort behandeld worden na vaststelling van een snelheidsovertreding met hun prioritair voertuig.

Eén en ander is het gevolg van nieuwe richtlijnen van het college van procureurs-generaal (omzendbrief 16/2006). Die bepalen dat voor een vastgestelde overtreding ofwel de blauwe zwaailichten zichtbaar moeten zijn (wat op een foto van een bemande of onbemande camera meestal niet het geval is), ofwel een pv moet opgemaakt worden.

In dat laatste geval zal de korpschef van de betreffende politiezone gevraagd worden of het prioritaire voertuig een prioritaire opdracht aan het uitvoeren was. Zoniet, of bij geen antwoord, wordt het pv aan de bestuurder verstuurd. Die moet vervolgens kunnen bewijzen dat hij een prioritaire opdracht uitvoerde, zoniet moet hij de verkeersboete betalen.

Ik ondervroeg vandaag de Minister van Justitie over deze nieuwe richtlijnen. Volgens Onkelinkx zorgen de richtlijnen voor een meer uniforme toepassing van het verkeersreglement, en zijn zij niet in strijd met de wegcode. Dat zou er nog moeten bijkomen…

Volgens mij brengen de nieuwe richtlijnen een hele administratieve rompslomp (consulteren korpschef, vragen naar bewijzen, …) met zich mee en getuigen ze bovendien van weinig vertrouwen in de verantwoordelijkheid van de hulpdiensten. De politierechtbanken hebben nu al nauwelijks de tijd om alle opdrachten grondig uit te voeren. Bovendien worden brandweerlieden en ambulanciers met zoveel leed geconfronteerd, ook verkeersleed, dat zij geen onnodige risico’s zullen nemen in het verkeer.

Ik pleit er dan ook voor om vertrouwen te hebben in mensen die prioritair werken in functie van mensen in nood. Hén laten bewijzen dat ze op dat moment wel degelijk een dringende opdracht uitvoerden, is een brug te ver.

Update website

In het gedeelte 'parlementaire vragen - NMBS' vind je meer informatie over enkele vragen die ik in januari aan staatssecretaris Tuybens stelde:

• Toekomstperspectieven van het station Noorderkempen
• De gegevens over treinvertragingen
• Toekomstige problemen voor het grensoverschrijdend treinverkeer met Nederland